Wydawca treści Wydawca treści

Polskie lasy

Polska jest w europejskiej czołówce, jeśli chodzi o powierzchnię lasów. Zajmują one 29,2 proc. terytorium kraju, rosną na obszarze 9,1 mln ha. Zdecydowana większość to lasy państwowe, z czego prawie 7,6 mln ha zarządzane jest przez Państwowe Gospodarstwo Leśne Lasy Państwowe.

W Polsce lasów wciąż przybywa. Lesistość kraju zwiększyła się z 21 proc. w roku 1945 do 29,2 proc. obecnie. Od roku 1995 do 2011 powierzchnia lasów zwiększyła się o 388 tys. ha. Podstawą prac zalesieniowych jest „Krajowy program zwiększania lesistości", zakładający wzrost lesistości do 30 proc. w 2020 r. i do 33 proc. w 2050 r. Lasy Polski są bogate w rośliny, zwierzęta i grzyby. Żyje w nich 65 proc. ogółu gatunków zwierząt.

Lasy rosną w naszym kraju na glebach najsłabszych, głównie z powodu rozwoju rolnictwa w poprzednich wiekach. Wpływa to na rozmieszczenie typów siedliskowych lasu w Polsce. Ponad 55 proc. powierzchni lasów zajmują bory. Na pozostałych obszarach występują siedliska lasowe, głównie mieszane. Ich niewielką część stanowią olsy i łęgi – niewiele ponad 3 proc.

W latach 1945-2011 powierzchnia drzewostanów liściastych na terenach PGL LP wzrosła z 13 do ponad 28,2 proc.

Na terenach nizinnych i wyżynnych najczęściej występuje sosna. Rośnie ona na 64,3 proc. powierzchni leśnej w PGL LP oraz na 57,7 proc. lasów prywatnych i gminnych. W górach przeważa świerk (zachód) oraz świerk z bukiem (wschód). Dominacja sosny wynika ze sposobu prowadzenia gospodarki leśnej w przeszłości. Kiedyś monokultury (uprawy jednego gatunku) były odpowiedzią na duże zapotrzebowanie przemysłu na drewno. Takie lasy okazały się jednak mało odporne na czynniki klimatyczne. Łatwo padały również ofiarą ekspansji szkodników.

W polskich lasach systematycznie zwiększa się udział innych gatunków, głównie liściastych. Leśnicy odeszli od monokultur – dostosowują skład gatunkowy drzewostanu do naturalnego dla danego terenu. Dzięki temu w latach 1945-2011 powierzchnia drzewostanów liściastych na terenach PGL LP wzrosła z 13 do ponad 28,2 proc. Coraz częściej występują dęby, jesiony, klony, jawory, wiązy, a także brzozy, buki, olchy, topole, graby, osiki, lipy i wierzby.

W naszych lasach najczęściej występują drzewostany w wieku od 40 do 80 lat. Przeciętny wiek lasu wynosi 60 lat. Coraz więcej jest drzew dużych, liczących ponad 80 lat. Od końca II wojny światowej ich powierzchnia wzrosła z 0,9 mln ha do prawie 1,85 mln ha.

Raporty o stanie lasów w Polsce


Najnowsze aktualności Najnowsze aktualności

Polecane artykuły Polecane artykuły

Powrót

Hodowla lasu

Hodowla lasu

Podstawowym działem gospodarki leśnej jest hodowla lasu.

Jest to dziedzina, której głównym działaniem jest zachowanie i wzbogacanie lasów istniejących (odnawianie) oraz tworzenie nowych (zalesianie), z respektowaniem warunków przyrodniczych i procesów naturalnych. Hodowla lasu obejmuje  zbiór i przechowywanie nasion drzew, produkcję sadzonek na szkółkach, zakładanie oraz pielęgnację i ochronę upraw leśnych oraz drzewostanów.

Dążenie do zachowania istniejących lasów w stanie warunkującym ich stabilność i gotowość do realizacji całego spektrum celów stanowi nadrzędny cel jaki przyświeca działaniom hodowlanym realizowanym w Nadleśnictwie Trzebież. Przez cały  dostępny szereg działań dążymy do rozszerzenia i poprawienia jakości zasobów leśnych.

Nasiennictwo i selekcja

Dział hodowli zajmujący się zbiorem i magazynowaniem nasion.   Selekcja jest procesem nierozerwalnie związanym z istnieniem gatunków i warunkującym ich trwanie. Jest najlepszym sposobem zwiększania i ulepszania produkcji leśnej. Poprzez zbiór nasion z najlepszych drzewostanów nasiennych otrzymujemy zdrowe i trwałe sadzonki, hodowane na uprawach pochodnych.

Szkółkarstwo

Nadleśnictwo Trzebież posiada szkółkę leśną o powierzchni produkcyjnej 5,22 ha. Produkuje się na niej sadzonki z nasion pozyskanych z drzewostanów nasiennych oraz plantacji nasiennych. Na terenie szkółki znajdują się wszystkie gatunki drzew lasotwórczych, biocenotycznych i domieszkowych oraz podstawowe krzewy zadrzewieniowe. Głównym celem działalności gospodarstwa szkółkarskiego jest produkcja na otwartej przestrzeni wysokiej jakości sadzonek na potrzeby Nadleśnictwa Trzebież, jak również innych odbiorców.

Równe rzędy sadzonek na szkółce leśnej

Odnowienia i zalesienia

W Nadleśnictwie Trzebież odnowienia obejmują rocznie ok. 231 ha.

Odnowienia możemy podzielić na odnowienia sztuczne, czyli sadzenie sadzonek lub wysiewanie nasion przez człowieka, oraz odnowienia naturalne, czyli zjawisko samoistnego powstania młodego pokolenia drzew pod okapem drzewostanu lub w jego sąsiedztwie. Odnowienia naturalne w lasach zagospodarowanych nie przebiegają zazwyczaj żywiołowo, lecz są kierowane przez człowieka. Prace polegają na spulchnieniu gleby pod okapem drzewostanu w roku, w którym spodziewany jest duży urodzaj nasion, oraz rozluźnieniu drzew, tak by do dana lasu dochodziła odpowiednia ilość światła.

Pracownicy zakładu usług leśnych w trakcie sadzenia lasu

                Zalesienia (fot. Andrzej Kopeć)

Kolejną czynnością jest wprowadzanie sadzonek gatunków drzew i krzewów, które mogą stworzyć dolne warstwy drzewostanu, tzw. podszytu.  Podszyt sadzony jest na siedliskach ubogich, gdzie z powodu niedoboru związków pokarmowych lub wody gatunki drzewiaste mają niewielką szansę wytworzenia dolnego piętra drzewostanu. Na siedliskach żyznych, zalesionych przed laty głównie sosną, wprowadzamy obecnie pod osłoną istniejącego drzewostanu dąb i buk.

Pielęgnowanie lasu

Pielęgnowanie lasu ma na celu ukształtowanie drzewostanów o prawidłowym składzie gatunkowym oraz wysokiej jakości hodowlanej i technicznej. W Nadleśnictwie Trzebież w związku z dużą ilością zakładanych corocznie upraw, zabiegi pielęgnacyjne wykonywane są na znacznej powierzchni.

Przeciętne roczne rozmiary tych zabiegów to odpowiednio:

  • pielęgnowanie gleby – 71 ha
  • czyszczenia wczesne - 101 ha
  • czyszczenia późne - 129 ha
  • trzebieże wczesne - 200 ha
  • melioracje agrotechniczne - 200 ha

Służba Leśna nadzoruje prawidłowość i staranność wykonania tych zabiegów, gdyż mają one decydujący wpływ na kształt przyszłych pokoleń lasu i są niezbędne dla prawidłowego rozwoju upraw leśnych.

Działania hodowlane ukierunkowane są na polepszanie jakości drzewostanów. Dążymy do tego poprzez zróżnicowanie składu gatunkowego, stosowanie sadzonek dobrej jakości, właściwe wykonywanie zabiegów pielęgnacyjnych oraz inicjowanie i ochronę odnowień naturalnych. Duża różnorodność siedliskowa wykusza indywidualne podejście do każdego zabiegu hodowlanego, bez względu na wiek czy rodzaj planowanego do wykonania zabiegu.